Prostaat zelftest - PSA

De prostaat zelftest bij prostaatklachten of ter preventie

PSA, prostaat specifiek antigeen, is een eiwit dat hoofdzakelijk in de prostaat wordt aangemaakt. PSA is nodig voor de vervloeiing van zaad. Via de prostaat komt er een kleine hoeveelheid PSA in je bloed terecht. Met een prostaat zelftest wordt door middel van bloedonderzoek jouw PSA waarde vastgesteld. Voor de afname van deze test hoef je niet naar een prikpost; deze test kun je thuis middels een vingerprik afnemen.

Mogelijke prostaat gerelateerde klachten

Regelmatig pijn bij het plassen, veranderingen in je plasgewoonten of een pijnlijke ejaculatie, deze symptomen kunnen wijzen op een probleem met de prostaat. Lees verder voor een opsomming van de meest voorkomende klachten die in verband gebracht kunnen worden met de prostaat.

• Veel vaker plassen, vooral ’s nachts
• Problemen om te beginnen met plassen
• Langere tijd nodig hebben om te plassen
• Zwakke urinestraal
• Het gevoel dat je blaas niet volledig leeg is
• Verhoogde aandrang – zo nu en dan heb je moeite met de plas lang genoeg ophouden
• Nadruppelen
• Pijn bij het plassen
• Pijn bij de zaadlozing
• Problemen met het krijgen of behouden van een erectie
• Bloed in urine of sperma

Herken je de symptomen, dan is het goed om te achterhalen wat de oorzaak van deze klachten kan zijn. Een prostaat zelftest geeft duidelijkheid over jouw PSA waarde. Je komt te weten of jouw waarde aan de referentie voldoet of dat er sprake is van een verhoogd niveau. Een hoge PSA waarde kan wijzen op een probleem met de prostaat, maar de oorzaak van de verhoging kan ook onschuldig zijn. Vervolgonderzoek door een dokter kan hier duidelijkheid over geven.

Goed om te weten: mannen merken over het algemeen vaak een lichte verandering in hun plasgewoonten rond de leeftijd van 50 jaar, vaker naar het toilet gaan is er een van. Gemiddeld plas je ongeveer vier tot zeven keer per dag, afhankelijk van hoeveel je drinkt. Je bent je daarbij bewust van een volle blaas, maar je moet ook nog genoeg tijd hebben om een toilet te bereiken. Elke keer dat je plast, moet de blaas helemaal leeg zijn, en mag je geen ongewild urineverlies hebben. ’s Nachts zijn de meeste mensen in staat gedurende zes tot acht uur te slapen zonder te hoeven plassen. Als je ouder wordt, produceer je ’s nachts meer urine; om deze reden moeten mannen van middelbare leeftijd en ouder vaak ’s nachts naar het toilet.

Merk je dat er meer veranderingen plaatsvinden in je plasgewoonten? Is het lastig om te starten of stoppen met urineren, heb je een zwakke of druppelende urinestroom? Dit kan door je prostaat komen, maar het kan ook het gevolg zijn van een andere aandoening, zoals suikerziekte, waardoor je opeens veel vaker moet plassen. Om hier duidelijkheid over te krijgen kan het verstandig zijn om de hoeveelheid PSA in het bloed te testen.

Wanneer is een prostaat zelftest aan te raden?

De prostaatkankerstichting raadt aan dat elke man boven de 50 jaar zijn PSA waarde zou moeten laten testen, los van een eventueel klachtenpatroon. Aan de ene kant omdat de kans op een probleem met de prostaat toeneemt met het ouders worden en ten tweede omdat er bij een beginnend probleem met de prostaat vaak geen klachten zijn. Een PSA test kan dan in een vroeg stadium inzicht geven. De prostaat zelftest wordt niet standaard op een bepaalde leeftijd afgenomen als onderdeel van het bevolkingsonderzoek omdat het in veel gevallen voor onnodige onrust kan zorgen. Een verhoogde PSA waarde en prostaat gerelateerde klachten kunnen ook een onschuldige oorzaak hebben.

Je PSA waarde testen met een zelftest?

Bij een gezonde prostaat circuleert er normaal gesproken maar een kleine hoeveelheid PSA in het bloed, er is dan sprake van een lage PSA waarde. Naarmate je ouder wordt, neemt deze hoeveelheid PSA in het bloed toe.

Hieronder zie je een tabel met de normaalwaarde. Een lagere waarde PSA geeft een kleinere kans op mogelijke problemen met de prostaat.

Een verhoogde PSA waarde

Een verhoogde PSA waarde wordt geconstateerd als de PSA waarde hoger ligt dan de normaalwaarde. Een waarde die wat te hoog is, kan verschillende oorzaken hebben, zoals een goedaardige vergroting van de prostaat, een urineweginfectie of een ontsteking van de prostaat. Een verhoogde waarde betekent dus niet noodzakelijkerwijs dat er sprake is van prostaatkanker, maar het kan mogelijk wel een aanwijzing zijn. Bij een PSA waarde hoger dan 10 microgram per liter spreken we van een hoge waarde. In dat geval is er verhoogde kans op een probleem; de aard en ernst van het probleem wordt hier echter niet mee duidelijk en zal na vervolgonderzoek door een arts moeten blijken.</>

Wat te doen bij een te hoge PSA waarde?

Wees je ervan bewust dat het hebben van een verhoogde PSA waarde niet direct betekent dat je prostaatkanker hebt. We adviseren je altijd een arts te raadplegen om na te gaan waar de verhoogde waarde door veroorzaakt wordt. Onze prostaat zelftest is geen vervanging van een consult bij medisch specialisten zoals je huisarts of uroloog. Je kunt je aanvullend laten testen bij de huisarts door middel van bloedprikken of het uitvoeren van een rectaal onderzoek. Om je PSA waarde te verlagen is het nodig om de uiteindelijke oorzaak te behandelen. PSA is niet aantoonbaar te beïnvloeden door je leefstijl, maar gezond eten, met mate alcohol nuttigen en voldoende beweging spelen uiteraard wel een rol bij de algehele gezondheid.