Last van stress en slaap je niet goed?

Misschien pieker je de hele nacht over wat er morgen moet gebeuren en maakt dit je angstig. Of voel je je in de ochtend nog ontzettend moe en kom je maar niet op gang. Dit kan altijd een keer gebeuren, maar als het structureel voorkomt, kan het een gevaar voor je gezondheid worden. Steeds meer mensen hebben last van stressgevoelens en vragen zich af wat het stressniveau van hun lichaam, of dat van hun kinderen, is.

De term burn-out horen we tegenwoordig steeds vaker. Een burn-out kun je zien als een optelsom van langdurig genegeerde signalen van stress. Wanneer je op je werk lange tijd te veel druk ervaart of je te veel van jezelf verwacht op financieel of sociaal vlak, zoals de omgang met vrienden, familie en contacten via social media kun je hierdoor ‘opgebrand’ raken.

Een burn-out heb je niet zomaar, het is een geleidelijk proces. Er gebeurt veel in je lichaam vóór en tijdens een burn-out. We vinden het belangrijk je inzicht te geven in je aanleg. Voor een gedeelte wordt je gevoeligheid voor stress en je slaapritme bepaald door je DNA. Maar is er ook een acuut burn-out risico? Bloed- en hormoononderzoeken kunnen je inzicht geven in je huidige stressniveau. 

Belangrijke onderdelen binnen stress en slaap zijn:

• Cortisol
• DHEA
• Testosteron
• Adrenaline
• Slaapritme
• Vitamine B12

Cortisol

Je bijnieren maken het hormoon cortisol aan zodat je in bepaalde situaties beter kunt presteren. Ook wanneer je stress ervaart maakt je lichaam cortisol aan. Bij een langdurig stressvolle situatie, bijvoorbeeld door druk op je werk bij een groot project, wordt continu te veel cortisol aangemaakt. Je voelt je onrustig, prikkelbaar en vermoeid. Je lichaam krijgt geen kans om tot rust te komen en te herstellen. Door het langdurig aanmaken van teveel cortisol kan het lichaam nog maar moeilijk ontspannen.

Vitamine B12

Wanneer je veel vraagt van je lichaam, heb je extra vitamine B12 nodig. Tijdens stressvolle periodes gebeurt er zoveel in ons lichaam, dat we meer vitamine B12 nodig hebben en we een groter risico hebben op een vitamine B12 tekort. Een vitamine B12 tekort tijdens een stressvolle periode is extra verhoogd, wanneer je een eetpatroon hebt met voeding dat weinig vitamine B12 bevat, bijvoorbeeld een vegetarisch eetpatroon.

DHEA

Wanneer je lichaam het alertheidshormoon cortisol aanmaakt in de bijnier, wordt ook het hormoon DHEA aangemaakt. Deze twee hormonen moeten goed met elkaar in evenwicht zijn. Als je wegens een langdurige stressvolle periode teveel cortisol aanmaakt, compenseert DHEA de negatieve invloeden die cortisol heeft op je hersenen, spieren en immuunsysteem. Wanneer de bijnier door het continu aanmaken van cortisol uitgeput raakt, bijvoorbeeld bij een burn-out, zal uiteindelijk het DHEA niveau ook dalen.

Vind snel de beste test voor jou!

Bekijk alle stress en slapen gerelateerde testen. Vind in een paar klikken de test die het best bij jou past!

Naar de testen

Snel persoonlijk advies? Beantwoord 15 vragen en krijg direct gratis advies op maat!

Start de keuzehulp

Testosteron

Een laag testosteronniveau kan een gevolg zijn van langdurige stress. Wanneer je lichaam continu cortisol aanmaakt om de stress het hoofd te bieden kan de bijnier uitgeput raken. De productie van cortisol wordt hierdoor afgeremd. Ook de aanmaak van het hormoon DHEA, wat ons bescherming biedt tegen de effecten van cortisol, loopt hierdoor terug. Uit DHEA worden andere hormonen gemaakt die we nodig hebben om ons lichaam goed te kunnen laten functioneren, testosteron is er daar één van. Met een testosteron test kom je jouw testosteron te weten. Wanneer ons DHEA niveau laag is, zal ons testosteronniveau hierdoor ook verlagen.

Adrenaline

Adrenaline zorgt ervoor dat ons lichaam in bepaalde situaties direct in staat is om in actie te komen. Het hart gaat sneller kloppen zodat onze bloeddruk omhoog gaat en we worden alerter. Niet iedereen gedraagt zich hetzelfde in een stressvolle situatie. Ons adrenalineniveau is voor een deel erfelijk bepaald en ligt vast in ons zogeheten COMT gen. Er zijn door de verschillende varianten van dit gen drie typen mensen te onderscheiden, elk met een eigen reactie op stress; de vechter, de vluchter en het gemiddelde type.

Slaapritme

Ieder mens heeft zijn eigen biologische klok. Sommige mensen zijn in de ochtend extra alert terwijl anderen juist later op de dag beter presteren. Wanneer je inzicht hebt in je biologische klok kun je hier rekening mee houden zodat je je dagelijkse leven zo optimaal mogelijk kunt benutten. Onze biologische klok wordt deels bepaald door onze genen. Ons natuurlijke slaappatroon en ons slaapritme vinden we terug in ons DNA: het CLOCK gen geeft inzicht in de hoeveelheid slaap die je nodig hebt, het NPAS gen toont of je een avondmens of juist een ochtendmens bent.