LDL cholesterol
Wat is LDL cholesterol? LDL cholesterol staat voor Low Density Lipoproteïnen cholesterol en verwijst naar kleine vetachtige deeltjes die voorkomen in de bloedbaan. We krijgen LDL binnen via voeding een groot deel wordt aangemaakt in de lever. Cholesterol is een belangrijke bouwstof die het lichaam nodig heeft voor de vorming van hormonen, de omzetting van vitamine D en de aanmaak van gal. De LDL deeltjes in het bloed zijn belangrijk voor het transport van cholesterol naar de cellen.
Als mensen het hebben over “slecht” cholesterol, dan wordt het LDL cholesterol bedoeld. Dit komt omdat hoge LDL cholesterol waarden zorgen voor een hogere kans op hart- en vaatziekten. Ook de cholesteroldeeltjes VLDL, IDL en Lp(a) hebben dit nadelige effect. Samen met LDL worden deze deeltjes daarom non-HDL cholesterol genoemd. HDL cholesterol staat voor het “goede” cholesterol en wordt gemeten bij een cholesterol test. Deze vorm zorgt ervoor dat het teveel aan LDL terug getransporteerd wordt naar de lever.
LDL cholesterol en het risico op hart- en vaatziekten
Zoals gezegd worden de LDL deeltjes in de bloedbaan “slecht” cholesterol genoemd. Dit komt omdat LDL cholesterol een grote rol speelt bij het proces van aderverkalking, de oorzaak van vernauwing in je slagaders. Als de LDL cholesterol waarde in je bloed hoog zijn merk je hier in de eerste stadia helemaal niks van. Dit is ook gelijk het zorgelijke, hoge LDL cholesterol waarden komen pas aan het licht als er al sprake is van een afgekneld bloedvat en alle gevolgen van dien.
Je LDL is belangrijk voor het transport van cholesterol naar de cellen. Als de LDL cholesterol waarde in het bloed te hoog is geeft dit een hoger risico op hart- en vaatziekten. De deeltjes gaan zich ophopen in de wand van bloedvaten, zeker als de wand van een bloedvat beschadigt is door bijvoorbeeld een laaggradige ontsteking. Bij een structureel hoge LDL cholesterol waarde kunnen steeds meer LDL deeltjes zich gaan ophopen in de vaatwand. Op termijn kan dit zorgen voor een vernauwing van een bloedvat. Andere vette stoffen in het bloed zoals triglyceriden kunnen blijven kleven aan deze vernauwing waardoor een bloedvat afgesloten kan raken.
LDL cholesterol waarden in het bloed
Het lichaam heeft dus een bepaalde hoeveelheid LDL nodig, maar een te hoge waarde kan gezondheidsproblemen geven. Om te bepalen of er mogelijk aanwijzingen zijn voor een risico wordt de uitslag van een onderzoek afgezet tegen de normaalwaarden. De LDL normaalwaarden die bij een bloedtest worden aangehouden vind je in de onderstaande tabel.
LDL cholesterol normaalwaarden
| Beoordeling | LDL waarden |
| Te laag | < 0,5 mmol/l |
| Optimaal | 0,5 - 2,6 mmol/l |
| Goed | 2,6 – 3,3 mmol/l |
| Voldoende | 3,3 – 4,1 mmol/l |
| Hoog | 4,1 - 4,9 mmol/l |
| Te hoog | >4,9 mmol/l |
Je LDL cholesterol waarden laten bepalen
Je merkt zelf helemaal niets van een verhoogd LDL in je bloed. Een test is daarom de enige manier om erachter te komen of dit zo is. Bij hoge LDL cholesterol waarden geeft een test snel inzicht.
Voor een goed beeld van de risico’s maakt de LDL cholesterol test deel uit van een uitgebreider onderzoek waarin alle vormen van cholesterol worden gemeten. Naast cholesterol spelen ook ontstekingen en bloedsuiker een belangrijke rol spelen bij het risico op hart- en vaatziekten. Met de gecombineerde bloedtest hart & vaten krijg je met een onderzoek direct inzicht in alle risicofactoren.
Het onderzoek is een laboratorium bloedtest. Na het onderzoek ontvang je een uitgebreid rapport met de uitslag, aanvullende uitleg en aanbevelingen voor het verlagen van je LDL op grond van jouw persoonlijke resultaat.
Als je hebt besteld ontvangt je van ons een bloedkit, met daarin alle onderdelen om het sample zelf af te nemen. Neem je sample thuis af en stuur het naar het ISO15189 gecertificeerde laboratorium. Hier wordt je bloed sample onderzocht en gevalideerd door een arts klinische chemie. Binnen 6 werkdagen ontvang je van ons een beveiligd bericht met je persoonlijke testresultaat.
Een cholesterol dieet, je LDL cholesterol verlagen door voeding
Hoe krijg ik mijn LDL cholesterol omlaag? Deze vraag wordt vaak gesteld bij een hoog LDL. Voeding speelt een belangrijke rol bij het verlagen van je LDL, al snel wordt er dus gedacht aan cholesterol arm eten. Cholesterol arm eten dekt de lading niet. Er zijn immers verschillende soorten cholesterol, zowel goed als slecht. Wat dan wel werkt als cholesterol verlagend dieet lees je hieronder.
Verzadigd vet
Het lichaam heeft vet nodig als bron van energie en omdat vet belangrijke vitamines bevat. Er zijn verschillende soorten vet: verzadigd en onverzadigd. Dit verschil is belangrijk bij het verlagen van je cholesterol. Verzadigd vet uit bijvoorbeeld vlees, volle melk, roomboter en veel snacks zit veel verzadigd vet zorgt voor een hoger LDL. Onverzadigd vet uit bijvoorbeeld plantaardige olie, avocado en noten zorgt voor een lager LDL. In een cholesterol verlagend dieet moet er rekening mee gehouden worden dat verzadigd vet de belangrijkste bron van LDL is. Je kunt je LDL dus verlagen door de inname van verzadigd vet te beperken en juist meer onverzadigde vetten te nemen.
LDL rijke voedingsmiddelen
Bij een dieet om je cholesterol te verlagen is het dus belangrijk om voeding die veel LDL cholesterol bevat vaker te laten staan. Met deze voorbeelden verlaag je de inname van LDL en je LDL niveau.
- Gemiddeld is vlees de grootste bron van LDL. Als je vlees zo nu en dan vervangt door bijvoorbeeld vette vis of peulvruchten helpt dit al enorm.
- Eieren bevatten veel LDL, wekelijks 2-3 eieren past in een gezond eetpatroon
- Kaasliefhebbers nemen beter een magerdere variant, zoals 20+ kaas.
- Vermijd de “volle” variant van zuivelproducten.
- Ongefilterde koffie zorgt voor een stijging van het LDL. Door het drinken van koffie te verminderen verlaag je het LDL.
Cholesterol verlagende voeding
Volkoren granen: Een cholesterol verlagend dieet kan niet zonder volkoren granen zoals haver, gerst en spelt. Deze bevatten veel oplosbare vezels die een verlagende werking hebben op het LDL. Dit verlagende effect treedt al op bij het gebruik van 20 tot 35 gram vezels per dag. Naast het effect van oplosbare vezels zorgen de beta-glucanen in bijvoorbeeld gerst voor een extra effect.
Peulvruchten: Zijn goede vleesvervangers en kunnen dus helpen om minder LDL binnen te krijgen. Peulvruchten bevatten ook veel oplosbare vezels.
Noten: Het eten van noten zorgt voor een kleine verlaging van het LDL. Neem dagelijks een handje amandelen, walnoten of paranoten voor een lager LDL.
Fruit: Neem minimaal twee keer per dag fruit. Met name fruit dat veel pectine bevat is effectief omdat pectine een oplosbare vezel is die zorgt voor een lager LDL. Niet alle fruitsoorten bevatten veel pectine. Neem voor een lager LDL vooral appels, bramen, bessen of citrusfruit.
Vette vis: Door vlees te vervangen door vette vis beperkt je de inname van HDL al. Dit is niet het enige voordeel van vette vis. De omega-3 in vette vis zorgen ook voor een directe verlaging van het LDL.
Plantesterolen: Dit zijn vettige stoffen die we binnenkrijgen via voeding. Plantesterolen komen bijvoorbeeld in een kleine hoeveelheid voor in plantaardige olie, noten, zaden en . De samenstelling van plantesterolen lijkt erg op die van cholesterol. De opname van cholesterol uit onze voeding neemt door plantesterolen af en dit zorgt voor een lager LDL.
Meer tips voor een lager LDL
Voeding heeft een grote invloed op een lager LDL, maar er zijn ook andere leefstijlfactoren van invloed. De onderstaande tips helpen bij het verlagen van je LDL cholesterol.
Een gezond gewicht helpt voor een laag LDL
Bij mensen die te zwaar zijn of veel buikvet hebben verloopt de stofwisseling een klein beetje anders, deze verandering zorgt ervoor dat het lichaam meer van het ongunstige LDL cholesterol aanmaakt. Bij het verlagen van je LDL spelen overgewicht en een teveel aan buikvet dus een belangrijke rol.
Benieuwd of jouw lichaamsgewicht uitkomt in het goede bereik, kijk dan naar je BMI. BMI staat voor body mass index en is een maat om te bepalen of je een gezond lichaamsgewicht hebt. Je berekent je BMI door je lengte te delen door het kwadraat van je gewicht. Er is sprake van een gezond gewicht als de uitkomst van deze som tussen de 18,5 en 25 ligt.
Bij een score hoger dan 25 geldt het advies om geleidelijk en stap voor stap wat gewicht te verliezen. Met name omdat dit ook bijdraagt aan het verlagen van je cholesterol. Let bijvoorbeeld op je voeding en probeer wat meer te bewegen.
Beweeg voldoende om je LDL te verlagen
Regelmatig bewegen helpt natuurlijk bij het bereiken van een gezond gewicht. Op zichzelf helpt lichaamsbeweging ook bij het verlagen van je LDL. Er is gevonden dat regelmatig bewegen direct zorgt voor een lager LDL, maar ook voor het stijging van het HDL. Door deze toename kan er meer van het “slechte” LDL terug naar de lever worden getransporteerd. Een belangrijk indirect effect van bewegen dus.
De nationale beweegrichtlijn is een goede stap als je streeft naar een lager LDL. Hierin staat dat het goed is om wekelijks 2,5 uur matig intensief te bewegen. Uiteraard telt sporten, maar het gaat niet alleen om sporten. Denk bijvoorbeeld ook aan een rustige wandeling, in de tuin werken of naar je werk fietsen. Let op: voor het verlagen van je LDL is het belangrijker om vaker te bewegen dan intensiever.
Een lager LDL door te stoppen met roken
Roken zorgt ervoor dat de hoeveelheid goed cholesterol afneemt en ook de werking van het goede cholesterol minder wordt. Dit goede cholesterol is juist heel hard nodig. Het “goede” HDL cholesterol zorgt dat het “slechte” LDL cholesterol in het bloed wordt opgeruimd. Stoppen met roken of minder roken helpt via deze weg bij het verlagen van je LDL.