Wat zijn het, hoe ontstaan ze, wanneer is een test zinvol, de behandeling en een dieet?
Testen op Gisten en schimmels in de darmen
Candida is een type schimmel dat op verschillende plekken in het lichaam zoals de mond, huis en darmen voorkomt. In de meeste gevallen gaat het om een kleine hoeveelheid waar je niks van merkt. Neemt de hoeveelheid candida toe, dan kun je vervelende klachten krijgen. Gezondheidsklachten zoals diarree, een opgeblazen buik of hevige vermoeidheid kunnen wijzen op een overgroei aan candida in de darmen. Herken je deze symptomen en denk je dat een overgroei aan candida de oorzaak kan zijn? Een candida test geeft inzicht! Deze darmtest laat zien of de hoeveelheid candida bij jou verhoogd is.
Wil je gelijk aan de slag gaan en weten of je te maken hebt met een overgroei? Bekijk dan onze candida test!
Gisten en schimmels zijn twee termen die vaak door elkaar worden gebruikt. Gisten zijn eencellige micro-organismen die zich door knopvorming voortplanten en belangrijk zijn voor fermentatie (bijvoorbeeld in brood en bier). Schimmels zijn meercellige organismen met lange, draadachtige structuren en spelen een rol in het afbreken van organisch materiaal. Schimmels en gisten zitten bij iedereen op de huid en slijmvliezen. Je kunt ze bijvoorbeeld vinden bij de huidbacteriën, in de darmen, mond, longen en het genitale gebied. Zij spelen een rol bij de afweer.
Gisten in de darmen, zoals Candida, zijn onderdeel van het darmmicrobioom (darmflora). Onder normale omstandigheden helpen deze gisten bij het in evenwicht houden van het microbioom. Bij een overgroei kan dit leiden tot een gistovergroei met symptomen, zoals spijsverteringsproblemen en vermoeidheid. Schimmels, zoals Aspergillus, zijn ook onderdeel van het microbioom. Er is meestal niets aan de hand, tenzij een overgroei van schimmels of een infectie ernstige problemen veroorzaakt. Dit gebeurt vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Hoe ontstaat een overgroei aan gisten en schimmels in de darmen, aan welke symptomen kun je het herkennen en wat kun je eraan doen? Dat lees je allemaal in dit artikel!
Wil je gelijk aan de slag gaan en weten hoe je kunt testen op gisten en schimmels? Bekijk dan onze testen!
Testen op Schimmels en gisten
Kom te weten of je last hebt van gisten of schimmels.
Een verhoogd niveau kan wijzen op een overgroei in de darmen.
Je kunt het sample makkelijk thuis afnemen.
Jouw sample wordt onderzocht in een gespecialiseerd lab.
Hoe ontstaat er een overgroei aan gisten en schimmels in de darmen?
Gisten en schimmels in de darmen ontstaan door dagelijkse blootstelling via voedsel en de omgeving, maar kunnen overgroeien door verstoringen in het microbioom en het immuunsysteem. Hieronder vind je een overzicht van hoe een overgroei aan gisten en schimmels in de darmen ontstaan
Ontstaan van overgroei aan gisten in de darmen?
Gisten komen van nature voor in de menselijke darmen. Ze worden meestal door voedsel, drinken en contact met de omgeving geïntroduceerd. Bij een gezonde darmflora zijn de gisten in balans met andere micro-organismen. Factoren die de overgroei van gisten bevorderen, zijn:
Antibioticagebruik: deze doden zowel schadelijke als nuttige bacteriën, waardoor gisten de kans krijgen om te overgroeien.
Suikerrijke voeding en alcohol: suikerrijke diëten en alcohol kunnen de groei van gisten stimuleren.
Verzwakt immuunsysteem: ziekte, stress of medicatie zoals corticosteroïden kunnen de weerstand verminderen, waardoor gisten makkelijker vermenigvuldigen.
Hormonale veranderingen: zwangerschap, de overgang en hormonale behandelingen kunnen de groei van gisten beïnvloeden.
Ontstaan van overgroei schimmels in de darmen?
Schimmels kunnen ook via voedsel en de omgeving in de darmen terechtkomen. Ze worden meestal goed gecontroleerd door het immuunsysteem en een gezond microbioom. Overgroei of infectie door schimmels kan optreden door:
Antibioticagebruik: net als bij gisten kan het gebruik van antibiotica de balans verstoren, waardoor schimmels de overhand krijgen.
Voeding: consumptie van beschimmeld voedsel kan schimmels in de darmen veroorzaken.
Verstoorde zuurgraad: een verstoorde pH-waarde in de darmen kan de balans van micro-organismen verstoren. Normaal is de zuurgraad licht zuur, wat schadelijke bacteriën en schimmels onderdrukt. Bij verstoring, door bijvoorbeeld slecht dieet, langdurig maagzuurremmers of stress, kan de omgeving minder zuur (basisch / alkalisch) worden. Dit bevordert schimmelgroei doordat natuurlijke afweermechanismen wegvallen.
Verzwakt immuunsysteem: mensen met een verzwakt immuunsysteem door ziekten zoals HIV/AIDS, kankerbehandelingen of immunosuppressieve medicatie lopen een hoger risico op schimmelovergroei.
Chronische ziektes: aandoeningen zoals diabetes kunnen de vatbaarheid voor schimmelinfecties verhogen.
Welke overgroei aan gisten en schimmels komt het meest voor in de darmen en veroorzaakt symptomen?
De meest voorkomende overgroei aan gisten in de darmen die symptomen veroorzaken zijn:
Candida albicans: deze gist, vaak bekend als candida schimmel, komt van nature voor in de darmen. Hoewel het meestal onschadelijk is, kan overgroei leiden tot een candida infectie. Dit kan spijsverteringsproblemen, vermoeidheid en andere klachten veroorzaken.
Candida glabrata: dit is een andere veelvoorkomende gist die resistenter is tegen bepaalde behandelingen en ook kan bijdragen aan infecties bij overgroei.
Candida krusei: deze gist is minder vaak voorkomend, maar kan een serieuze uitdaging vormen vanwege zijn natuurlijke resistentie tegen veel antischimmelmedicijnen. Overgroei van Candida krusei kan leiden tot ernstige infecties, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Candida parapsilosis: deze gist kan ook leiden tot overgroei in de darmen en infecties veroorzaken, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Klachten kunnen variëren van milde tot ernstige spijsverteringsproblemen.
Candida tropicalis: deze soort komt vaak voor bij mensen met een verzwakt immuunsysteem en kan bij overgroei ernstige infecties en spijsverteringsproblemen veroorzaken.
Candida-species: andere soorten Candida kunnen eveneens in de darmen voorkomen en bij overgroei diverse klachten veroorzaken, afhankelijk van de specifieke soort en de gezondheidstoestand van de persoon.
De meest voorkomende overgroei aan schimmels in de darmen die symptomen veroorzaken zijn:
Aspergillus: deze schimmel wordt vaak ingeademd en kan in sommige gevallen de darmen binnendringen, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Geotrichum: deze minder bekende schimmel kan ook in de darmen voorkomen en bij overgroei klachten veroorzaken zoals diarree, buikpijn en gasvorming.
Aspergillus fumigatus: deze schimmel kan bij overgroei ernstige infecties veroorzaken, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Klachten kunnen variëren van spijsverteringsproblemen tot vermoeidheidsklachten, afhankelijk van de ernst van de overgroei.
Mucor species: deze schimmels kunnen mucormycose veroorzaken, een ernstige infectie die het maagdarmkanaal kan aantasten, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Symptomen zijn onder andere buikpijn en bloeding.
Penicillium: deze schimmel komt vaak voor in beschimmeld voedsel en kan in de darmen terechtkomen, hoewel het meestal onschadelijk is bij gezonde individuen.
Fusarium: dit is een schimmel die voorkomt in granen en andere voedingsmiddelen en zich soms in de darmen kan vestigen, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Bij welke symptomen is een test op gisten en schimmels zinvol?
Aangezien er veel overeenkomsten zijn tussen de symptomen van gisten en schimmels in de darmen, kun je hieronder eerst de overeenkomsten lezen. Daaronder vind je de symptomen die verschillend zijn tussen het hebben van een schimmel of een gist in de darmen.
Overeenkomende symptomen van een overgroei aan gisten en schimmels in de darmen
Spijsverteringsproblemen, zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid, diarree (of een brijige, zurige ontlasting), obstipatie, buikpijn of krampen.
Voedselintoleranties of -allergieën, zoals hooikoorts.
Huidproblemen, zoals een jeukende huid of uitslag, eczeem of psoriasis.
Chronische vermoeidheid of slecht kunnen slapen.
Hoofdpijn, brain fog (verminderde concentratie) of geheugenproblemen.
Een somber gevoel hebben of angst.
Verschillen in de symptomen van een gist of schimmel in de darmen
Hieronder vind je de aanvullende symptomen die alleen bij een gist in darmen voorkomen en die uitsluitend bij een schimmel te vinden zijn.
Aanvullende symptomen bij een overgroei aan gisten:
Suiker- of koolhydraten cravings (extreme behoefte aan zoetigheid).
Slechte adem.
Witte aanslag op de tong, pijnlijke mond of keel, of moeite met slikken.
Aanvullende symptomen bij een overgroei aan schimmels:
Ademhalingsproblemen, zoals een terugkerende chronische hoest of kortademigheid.
Hoe test je of je een gist of schimmel in de darmen hebt?
Herken jij de bovenstaande symptomen? Dan is het zinvol om te testen op de aanwezigheid van gisten en schimmels in de darmen. De meest gebruikte methode hiervoor is een ontlastingsonderzoek. Bij dit onderzoek wordt gekeken naar de meest voorkomende gisten en schimmels in Nederland. Je komt zo te weten of de klachten veroorzaakt worden door een overgroei van gisten of schimmels of je sluit dit uit. Aangezien de symptomen grotendeels overeenkomen tussen deze twee, bieden wij een gecombineerde test aan.
Hieronder vind je de gisten- en schimmel test die wij aanbieden:
Gecombineerde test op gisten (inclusief Candida) en schimmels: meet eenvoudig vanuit huis of je te maken hebt met een overgroei van gisten en schimmels in de darmen. Er worden de twee verschillende soorten Candida en een andere gist geïdentificeerd, namelijk C. albicans, C. glabrata en R.rubra. Daarnaast krijg je ook meer inzicht in het totaal aan gisten en schimmels in de darmen.
Test op gisten én schimmels (inclusief Candida)
Laat je testen op de meest voorkomende gisten en schimmels.
Een verhoogd niveau kan wijzen op een overgroei in de darmen.
Je kunt het sample makkelijk thuis afnemen.
Jouw sample wordt onderzocht in een gespecialiseerd lab.
Deze test is heel eenvoudig thuis uit te voeren. Je ontvangt van ons materiaal om je ontlasting op te vangen. Na afname stuur je het monster naar ons gecertificeerd laboratorium voor onderzoek. Dit monster van de ontlasting wordt geanalyseerd op de aanwezigheid van Candida albicans, Candida glabrata en R.rubra. Daarnaast krijg je ook meer inzicht in het totaal aan gisten en schimmels in de darmen. Binnen 10 werkdagen ontvang je de uitslag met persoonlijk advies.
Hoe kom je af van een overgroei aan gisten en schimmels in de darmen?
De meeste adviezen bij gisten en schimmels in de darmen zijn hetzelfde en daarom noemen wij ze samen. Bij de alinea over medicatie vind je ook adviezen die anders zijn bij een overgroei aan gisten dan bij schimmels.
Wat je beter niet kunt eten en drinken
Vermijd suikers en geraffineerde koolhydraten: dit helpt zowel om gisten als schimmels te voorkomen dat ze zich voeden en overgroeien. Voedingsmiddelen die hieronder vallen zijn suikerhoudende dranken zoals frisdrank en vruchtensappen, en snoep en gebak zoals koekjes, taarten en chocolade. Daarnaast vallen wit brood, witte rijst en witte pasta, bewerkte snacks zoals chips en crackers, hier ook onder. Tot slot zit er ook vaak veel suiker in kant-en-klare sauzen en dressings.
Vermijd alcohol: alcohol kan de groei van zowel gisten als schimmels bevorderen.
Wat juist goed is om te eten en drinken
Neem voldoende vezels: deze zitten in volkoren granen, zoals zilvervliesrijst, quinoa, haver, en boekweit. Let op dat bij Candida en sommige andere gisten, soms geadviseerd wordt om tijdelijk koolhydraatarm te eten middels het Candida dieet. Je dient deze voedingsmiddelen dan te vermijden.
Eet minimaal twee stuks fruit per dag: dit draagt bij aan het verhogen van je immuunsysteem. Moet je tijdelijk koolhydraatarm eten vanwege een gist, kies dan voor een kleine portie vruchten die laag zijn in koolhydraten, zoals aardbeien, bessen of kersen. In kiwi en mandarijn zitten iets meer koolhydraten, maar lager dan een gemiddeld stuk fruit. Hoef je hier geen rekening mee te houden, dan kun je ook vruchten nemen met meer koolhydraten, zoals sinaasappels, bananen, peren, appels en meloen.
Eet volop groenten: neem vooral niet-zetmeelrijke groenten zoals bladgroenten, broccoli, bloemkool, paprika's, en courgettes.
Kies voor gezonde eiwitten: dit zijn bijvoorbeeld kipfilet, kalkoen, eieren, vis (zoals zalm en witvis), en plantaardige eiwitten zoals bonen en linzen.
Voeg probiotische voeding toe: yoghurt, kefir, zuurkool en andere gefermenteerde voedingsmiddelen helpen de balans van goede bacteriën in de darmen te herstellen.
Blijf goed gehydrateerd: drink minimaal 1,5-2 liter water per dag, want dit helpt bij het verwijderen van gifstoffen uit het lichaam.
Hygiëne, leefstijl en suppletie
Zorg voor een goede hygiëne en beperk blootstelling aan plekken met schimmels: regelmatig handen wassen en het vermijden van beschimmeld voedsel kan verdere blootstelling aan schimmels en gisten verminderen. Vermijd ook plaatsen met hoge schimmelconcentraties zoals vochtige ruimtes, oude gebouwen en gebieden met zichtbare schimmel.
Neem voldoende nachtrust: minimaal acht uur kwalitatief goede slaap is essentieel voor een gezond immuunsysteem.
Verminder stress: doe bijvoorbeeld aan yoga, meditatie en ademhalingsoefeningen, en neem geregeld pauze (ook van je telefoon en televisie). Door stress te beperken en hier goed mee om te gaan, kun je namelijk het immuunsysteem versterken.
Beweeg dagelijks minimaal 30 minuten: regelmatige lichaamsbeweging bevordert de algehele gezondheid en ondersteunt het immuunsysteem. Pak de fiets, ga een stukje wandelen en kies ervoor om minimaal twee keer per week een uur te sporten.
Stoppen met roken: roken kan het immuunsysteem verzwakken en de balans van het microbioom verstoren, wat de groei van gisten en schimmels kan bevorderen.
Probiotica: deze supplementen helpen bij het herintroduceren van gezonde bacteriën in de darmen, wat helpt om het immuunsysteem te verbeteren.
Medicatie bij gisten in de darmen
Bij gistinfecties in de darmen kan medicatie zoals fluconazol, Nystatine, ketoconazol of clotrimazol worden voorgeschreven. Fluconazol is een veelgebruikte antischimmelmedicatie, terwijl Nystatine vaak lokaal wordt toegepast. Ketoconazol en clotrimazol kunnen ook effectief zijn. Raadpleeg je huisarts voor de juiste behandeling.
Medicatie bij een schimmel in de darmen
Bij schimmelinfecties in de darmen kan medicatie zoals itraconazol, voriconazol, Amfotericine B of posaconazol worden voorgeschreven. Itraconazol en voriconazol zijn vaak effectief, terwijl Amfotericine B en posaconazol worden gebruikt bij ernstige gevallen. Neem contact op met je huisarts voor de juiste behandeling.
Behandeling door een professional
Onze testen zijn informatief bedoeld. De arts is de enige die de diagnose kan stellen. Een juiste diagnose en behandelplan opgesteld door een arts zijn cruciaal voor zowel een overgroei van een gist of een schimmel in de darmen. Je arts kan ook indien nodig antischimmelmedicatie of een ander medicijn voorschrijven. Wil je aan de slag met een suiker- en/of koolhydraatarm dieet, zoals het Candida dieet, om de overgroei aan gisten te verminderen? Vraag dan advies aan een diëtist. Candida dieet
Bronnen
1. Erdogan, A., & Rao, S.S.C. (2015).
Small Intestinal Fungal Overgrowth
Current Gastroenterology Reports, 17(4) Lees meer
2. Herman, A., & Herman, A.P. (2022).
Could Candida Overgrowth Be Involved in the Pathophysiology of Autism?
Journal of Clinical Medicine, 11(2):442 Lees meer
3. Jawhara, S. (2022).
How Gut Bacterial Dysbiosis Can Promote Candida albicans Overgrowth during Colonic Inflammation
Microorganisms, 10(5) Lees meer
4. Martins, N. et al. (2014).
Candidiasis: predisposing factors, prevention, diagnosis and alternative treatment
Mycopathologia Lees meer
5. Bhagatwala, J. & Rao, S.S.C. (2020).
Small intestinal bacterial and fungal overgrowth
Clinical and Basic Neurogastroenterology and Motility Lees meer
6. Coen, M. et al. (2022).
The human gut mycobiome and the specific role of Candida albicans: where do we stand, as clinicians?
Clinical Microbiology and Infection Lees meer
7. Charlet, R. et al. (2018).
A decrease in anaerobic bacteria promotes Candida glabrata overgrowth
Gut Pathogens Lees meer
8. Kumamoto, C. A., Gresnigt, M. S., & Hube, B. (2020). The gut, the bad and the harmless: Candida albicans as a commensal and opportunistic pathogen in the intestine. Current Opinion in Microbiology, 56, 7–15. https://doi.org/10.1016/j.mib.2020.05.006 Lees meer
9. Otasevic, S. et al. (2018). The dietary modification and treatment of intestinal Candida overgrowth – a pilot study. Journal de Mycologie Médicale. Lees meer
10. Gale eLetter (2024).
Exploration of Candida Infections and the Role of Natural Supplements in Their Management Lees meer
