Obstipatie
Wat is het, symptomen, de oorzaken en aanbevolen testen
Wat is obstipatie?
Obstipatie, ook wel constipatie genoemd, is een veelvoorkomend probleem waarbij de ontlasting minder vaak voorkomt, moeilijker passeert, of gepaard gaat met ongemak en pijn. De termen obstipatie en constipatie worden vaak door elkaar gebruikt en betekenen hetzelfde: een verstopping van de darmen of problemen met de stoelgang. Bijna 10 tot 30% van de mensen heeft op een bepaald moment last van obstipatie, waarbij vrouwen dit probleem ongeveer twee keer zo vaak ervaren als mannen.
Een normale stoelgang varieert van persoon tot persoon, maar de meeste mensen hebben tussen de drie keer per dag en drie keer per week ontlasting. Als je minder vaak naar het toilet kunt, last hebt van harde, droge ontlasting, of pijn ervaart tijdens het ontlasten, kan dit wijzen op obstipatie. Volgens de NHG-standaard wordt obstipatie gedefinieerd als minder dan twee keer per week ontlasting. Dit gaat vaak gepaard met symptomen zoals harde ontlasting, persen, of een gevoel dat de darmen niet volledig zijn geleegd.
Merk je dat je vaker dan twee keer per week naar het toilet gaat maar je toch verstopt voelt? Ook dan kan obstipatie een rol spelen en is deze informatie voor jou relevant.
Nieuw: binnenkort komt er een test beschikbaar waarmee je eenvoudig de consistentie van je ontlasting kunt meten en meer inzicht krijgt in je darmgezondheid. Wil je nu al stappen zetten? Overweeg onze populaire intolerantie test om te ontdekken welke voeding jouw klachten kan veroorzaken.
Symptomen van obstipatie
Obstipatie kan een breed scala aan klachten veroorzaken, die soms een grote impact hebben op je dagelijks leven. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:
- Harde, droge ontlasting: dit kan moeilijk te passeren zijn en leidt vaak tot pijn.
- Pijn tijdens het ontlasten: variërend van lichte irritatie tot scherpe pijn.
- Buikpijn of een opgeblazen gevoel: dit wordt meestal veroorzaakt door opgehoopte ontlasting of gasvorming in de darmen
- Afwisselend obstipatie en diarree: regelmatig voorkomend bij het prikkelbare darm syndroom (PDS), een chronische darmaandoening die gepaard gaat met buikpijn en een verstoorde stoelgang.
Andere klachten die samen kunnen gaan met obstipatie:
- Bloed in de ontlasting: vaak door een scheurtje in de anus door harde ontlasting. Bij twijfel, raadpleeg een arts.
- Rugpijn: dit kan ontstaan door druk van opgehoopte ontlasting op omliggende structuren.
- Slijm in de ontlasting: dit is mogelijk een teken van irritatie of ontsteking in de darmen.
- Neerslachtigheid: de hersen-darm-as is de communicatie tussen het brein en de darmen via zenuwbanen en chemische signalen; verstoringen hierin kunnen de aanmaak van serotonine, het 'gelukshormoon', verminderen en bijdragen aan sombere gevoelens.
- Chronische vermoeidheid: obstipatie kost het lichaam veel energie voor de spijsvertering, wat kan bijdragen aan langdurige vermoeidheid. Het kan ook andersom werken: energieklachten (bijvoorbeeld een burn-out, chronische ziekte of aandoening) kunnen de darmwerking verstoren, waardoor er obstipatie ontstaat.
Het herkennen van deze symptomen is belangrijk om snel in te grijpen en complicaties te voorkomen. Wil je meer weten over droge, harde ontlasting en wat dit kan betekenen? Lees onze pagina over de consistentie van ontlasting.
Oorzaken van obstipatie
Obstipatie kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Hieronder bespreken we de belangrijkste oorzaken:
1. Ongezonde voeding of intolerantie
Een bekende oorzaak van obstipatie is ongezonde voeding of eten dat niet bij je past. Hieronder vind je de vier meest voorkomende oorzaken met betrekking tot wat je eet en drinkt:
- Een tekort aan vezels in je voeding: een gebrek aan groenten, fruit, peulvruchten of volkorenproducten maakt de ontlasting harder en moeilijker te passeren. Lees ook op onze andere pagina wat je wel kunt eten bij obstipatie, inclusief een voorbeelddagmenu.
- Te weinig vochtinname: dit maakt de ontlasting harder, waardoor de passage door de darmen vertraagt.
- Het eten van te veel vetrijke voeding: zoals fast food, vertraagt de spijsvertering en belemmert de darmwerking.
- Voedselintolerantie: intoleranties kunnen de spijsvertering verstoren en obstipatie veroorzaken door ontstekingsreacties of irritatie. Heb je vaak last van obstipatie bij het eten van bepaald voedsel? Overweeg dan om een intolerantie test te doen.
Gevolgen van onbehandelde obstipatie
Onbehandelde obstipatie kan leiden tot verschillende complicaties die de gezondheid ernstig kunnen beïnvloeden, zoals:
- Aambeien: langdurig persen bij harde ontlasting kan leiden tot gezwollen bloedvaten rond de anus.
- Anale fissuren: scheurtjes in het slijmvlies van de anus ontstaan vaak door harde of grote ontlasting.
- Darmproblemen: chronische obstipatie kan de kans op ernstige darmproblemen, zoals een darmobstructie, vergroten.
- Bloed bij ontlasting: dit kan een teken zijn van irritatie of beschadiging in de darmen of anus.
- Chronische vermoeidheid: langdurige opstopping kan het gevoel van welzijn negatief beïnvloeden. Dit kan leiden tot chronische vermoeidheidsklachten, zoals een burn-out, fibromyalgie (een aandoening die gepaard gaat met chronische pijn en vermoeidheid zonder duidelijke oorzaak), of het prikkelbare darm syndroom (PDS).
- Somber gevoel: door verstoring van de hersen-darmas kan de aanmaak van stemmingsregulerende stoffen, zoals serotonine, afnemen, wat somberheid en neerslachtigheid kan veroorzaken.
Voorkom de nadelige gevolgen van onbehandelde chronische obstipatie en ga aan de slag met een van onze darmtesten.
Test de oorzaken van verstopping
Heb je last van obstipatie, zoals te harde ontlasting, ga je moeilijk naar het toilet en/of ervaar je andere maag- of darmklachten? Dan kunnen de volgende darmtesten je helpen de oorzaak te achterhalen:
- Intolerantie test: Een nuttige test is de intolerantie test, die helpt ontdekken welke voedingsmiddelen je lichaam niet goed verdraagt en zo bijdraagt aan het aanpassen van je dieet om klachten te verminderen.
- Zonuline test: Een zonuline test meet je zonuline, een van de markers die samenhangt met een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand. Dit kan aanwijzingen geven voor een lekkende darm, wat gerelateerd kan zijn aan obstipatie of andere spijsverteringsproblemen.
- Microbioom test (darmflora test): Deze uitgebreide test biedt inzicht in de balans van de darmflora, ontstekingsniveaus en de doorlaatbaarheid van de darmwand. Deze test is waardevol bij afwijkende ontlasting, zoals harde of onregelmatige stoelgang.
Binnenkort beschikbaar
- Spijsverteringstest: de spijsverteringstest geeft inzicht in hoe goed je darmen koolhydraten, vetten en eiwitten verwerken, wat nuttig is bij obstipatie of onregelmatige ontlasting. Deze test biedt ook informatie over de consistentie van de ontlasting, wat extra waardevol kan zijn voor een completer beeld van je spijsvertering.
Hoewel deze testen waardevolle informatie kunnen bieden, zijn ze niet bedoeld als vervanging voor medisch advies. Bij ernstige klachten zoals bloed in de ontlasting of hevige buikpijn is het belangrijk om contact op te nemen met een arts.
Wanneer professionele hulp inschakelen?
Ernstige obstipatie kan meer zijn dan een vervelende klacht en soms is professionele hulp nodig. Als je last hebt van aanhoudende obstipatie die niet verbetert met aanpassingen in voeding of leefstijl, is het verstandig om een arts te raadplegen. Bloed in de ontlasting kan wijzen op een scheurtje in de darmen of anus, een darmontsteking of een ander onderliggend probleem. Heb je ernstige buikpijn of een extreem opgeblazen gevoel? Dit kan een teken zijn van een ernstige verstopping of obstructie. Het kan ook zijn dat je dagelijkse leven er onder lijdt vanwege neerslachtigheid. Ga bij aanhoudende obstipatie klachten naar je huisarts voor een gerichte behandeling. Tijdig hulp zoeken voorkomt complicaties en zorgt ervoor dat je gezondheid niet verder wordt aangetast.
Heeft je huisarts of specialist al onderzoek gedaan en zijn ziekten uitgesloten? Dan bieden onze darmtesten, zoals de intolerantie test, zonuline test, microbioom test en spijsverteringstest, een laagdrempelige manier om aanvullende inzichten te krijgen en gericht aan je gezondheid te werken.
Bronnen
1. Lacy, B. E., Levenick, J. M., & Crowell, M. (2012). Chronic constipation: New diagnostic and treatment approaches. Therapeutic Advances in Gastroenterology, 5(4), 233–247. Lees meer
2. Graham, D. B., & Xavier, R. J. (2023). Conditioning of the immune system by the microbiome. Trends in Immunology, 44(7), 499–511. Lees meer
3. Cronin, P., Joyce, S. A., O’Toole, P. W., & O’Connor, E. M. (2021). Dietary fibre modulates the gut microbiota. Nutrients, 13(5), 1655. Lees meer
4. Geng, S., Yang, L., Cheng, F., Zhang, Z., Li, J., Liu, W., Li, Y., Chen, Y., Bao, Y., Chen, L., Fei, Z., Li, X., Hou, J., Lin, Y., Liu, Z., Zhang, S., Wang, H., Zhang, Q., Wang, H., Wang, X., & Zhang, J. (2020). Gut microbiota are associated with psychological stress-induced defections in intestinal and blood–brain barriers. Frontiers in Microbiology, 10, Article 3067. Lees meer
5. Holland & Barrett onderzoekt: zo ziet de poep van jouw buurman eruit. Holland & Barrett. 2024. Lees meer
6. Nelson, A. D., & Camilleri, M. (2015). Chronic opioid-induced constipation in patients with nonmalignant pain: Challenges and opportunities. Therapeutic Advances in Gastroenterology, 8(4), 206–220. Lees meer
7. Markland, A. D., Palsson, O., Goode, P. S., Burgio, K. L., Busby-Whitehead, J., & Whitehead, W. E. (2013). Association of low dietary intake of fiber and liquids with constipation: Evidence from the National Health and Nutrition Examination Survey. The American Journal of Gastroenterology, 108(5), 796–803. Lees meer
8. Diemel, J. M., Van den Hurk, A. P. J. M., Muris, J. W. M., Pijpers, M., Verheij, A. A. A., & Kurver, M. J. (2010). NHG-Standaard Obstipatie. Nederlands Huisartsen Genootschap. Lees meer
9. Drossman, D. A., & Hasler, W. L. (2016). Rome IV—Functional GI Disorders: Disorders of Gut-Brain Interaction. Gastroenterology, 150(6), 1257–1261 Lees meer
