Wat is oestrogeen dominantie en hoe test je het?
Wat is oestrogeen ?
Er zijn meerdere oestrogenen die onder de vrouwelijke hormonen vallen. In verschillende perioden van het leven komen andere soorten oestrogenen op.
De meest bekende vorm is Oestradiol. Deze vorm van oestrogeen komt op tijdens de pubertijd en zorgt voor de groei van de vrouwelijke geslachtskenmerken zoals baarmoeder, borsten en vagina. Oestrogeen zorgt er ook voor dat de menstruatie op gang komt. Vanaf het moment dat een vrouw oestrogeen produceert is ze vruchtbaar. Naast de geslachtskenmerken heeft oestrogeen ook invloed op de bloedvaten, hersenen, botten, slijmvliezen, insuline regulatie cholesterol niveaus, ontstekingen, reactie op stress en meer.
Oestrogenen worden afgescheiden door de eierstokken. Tijdens de zwangerschap speelt te placenta ook een belangrijke rol. Oestrogeen is ook belangrijk voor de slijmlaag dat belangrijk is voor het innestelen van de zaadcel bij een zwangerschap wens.
Enkele andere vormen van oestrogeen zijn:
- Oestron komt met name na de overgang op gang
- Oestriol komt alleen bij zwangerschap voor
- Ethinyl estradiol is synthetisch en komt bijvoorbeeld in de pil voor
Wat als oestrogeen dominant wordt?
Hormonen zijn een nauwkeurig op elkaar afgestemde symfonie. Er moet balans zijn tussen de hormonen. Een hormonale disbalans zorgt voor klachten.
Je wilt dus dat je hormonen in balans zijn, want dat heeft direct effect op verschillende gezondheidsaspecten. Oestrogeen dominantie wil zeggen dat de verhouding niet meer klopt.
Hierin is de relatie tussen Progesteron en Oestrogeen een belangrijke verhouding. Normaal gesproken is de progesteron waarde (komen we zo op terug) hoger dan de oestrogeen waarde. Tijdens een zwangerschap is dit echter anders.
Wanneer er bijvoorbeeld veel stress, herbicide en pesticide belasting of geen eiersprong is (bijvoorbeeld door een te laag vetpercentage), kan het progesteron niveau zakken en oestrogeen dominant worden. Oestrogeen dominantie kan tot klachten zoals PCOS, Polycysteus Ovarium Syndroom of PMS, premenstrueel syndroom, leiden.
Wat is progesteron?
Progesteron is een vrouwelijk geslachtshormoon. Progesteron is belangrijk voor je menstruatiecyclus. Waar je progesteron niveau kan schommelen gedurende je menstruatiecyclus, piekt het een week voor de menstruatie. De functie van progesteron:
- het zorgt ervoor dat een eventueel bevruchte eicel goed kan innestelen
- het houdt het baarmoederslijmvlies goed in stand tijdens de zwangerschap
- het heeft een kalmerende invloed. Dit is o.a. belangrijk voor een goede slaapkwalieit en een gevoel van ontspanning
Symptomen bij een te laag progesteron niveau:
- gewicht gerelateerde problemen
- hoofdpijn en mensturele migraine
- opvliegers
Enkele oorzaken van een tekort aan progesteron:
- langdurige stress
- medicijn resten die je binnen kunt krijgen
- herbiciden en pesticiden in bespoten groente en fruit
- veelvuldig plastic gebruik met name plastic verwarmen in de magnetron
Algemene aanbevelingen:
- Chronische stress vermijden
- Groente en fruit zeer goed wassen voor consumptie
- Overstappen op natuurlijke make-up
- Groene thee en Curcumine kunnen ondersteuning bieden
Wat is de relatie tussen oestrogeen en progesteron?
Zoals eerder aangegeven is het samenspel tussen hormonen ontzettend belangrijk. De verhoudingen van de hormonen moeten goed zijn. In onderstaand overzicht kun je zien hoe het hormoon verloop er normaal gesproken uit zou moeten zien. Dit is het natuurlijke, ideale, plaatje voor een vrouw die de pil niet gebruikt, een eiersprong heeft en niet zwanger is. Bij een zwangerschap zou progesteron hoog blijven. De verhouding tussen progesteron en Oestrogeen zou in de luteale fase 60-100 :1 en in de post menopausale fase 40-80 :1 moeten zijn. Bij veel vrouwen komt een teveel aan oestrogenen voor, in dit artikel lees je daar meer over.
Hoe werkt een hormoon test?
Ben je benieuwd wat jouw oestrogeen niveau en progesteron niveau is? En de verhouding tussen die twee? Een speeksel hormoon test kan je dit inzicht geven. De test bevat 5 buisjes die tussen 7:00 en 9:00u ’s ochtends afgenomen dienen te worden. De speeksel samples voor deze test kun je het beste 3 tot 9 dagen voorafgaand aan de menstruatie afnemen. Als je een onregelmatige cyclus hebt, kun je dit aan ons doorgeven. Dan sturen we je extra afname buisjes op. Je kunt dan een aantal dagen achter elkaar samples afnemen en deze invriezen. Reken bij de start van de menstruatie terug welke buisjes je het beste kunt insturen. LINK NARR PRODUCTPAGINA
Oestrogeen dominantie en de overgang
De verhouding progesteron en oestrogeen is bij vrouwen na de overgang hetzelfde als vrouwen die menstrueren, alleen zijn de waarde van zowel oestrogeen als progesteron lager. Daarom is de oestrogeen dominantie test ook te gebruiken voor vrouwen die de menopauze al hebben doorgemaakt. In veel gevallen zien we dat het oestrogeen hoger ligt dan het progesteron niveau, dit is een indicatie van overmatig stress, insuline resistentie, PCOS of PMS. Na de overgang zakken de oestrogeen en progesteron waarden behoorlijk. Tussen je 35 en 60e levensjaar daalt Oestrogeen gemiddeld met 40 tot 50 % en je progesteron niveau met 90 á 99 %. Daarom hebben we ook verschillende referentiewaarden vanuit ons laboratorium. Dit is ook de reden dat we bij onze sample registratie altijd vragen om je leeftijd. Veel waarden zijn leeftijd afhankelijk.
Voeding en suppletie bij oestrogeen dominantie
Het is aan te raden om bij oestrogeen dominantie biologisch groenten te gaan eten. Dit komt omdat glyfosaat (een veel gebruikt herbicide) er voor kan zorgen dat planten mogelijk minder essentiële aminozuren aan kunnen maken. Glyfosaat wordt gezien als een van de veel voorkomende hormoonverstorende stoffen. Groene thee staat er om bekend dat het kan helpen bij hormonale klachten. Daarnaast spelen B vitamines een belangrijke rol bij teveel oestrogeen c.q. te weinig progesteron er zit bijvoorbeeld veel foliumzuur in groene groenten zoals broccoli, groene asperges, spruitjes, bietjes, noten granen en zaden. Vitamine B12 zit in Vis, kip, eieren, amandel nootjes, melk en rood vlees (pas op dat je niet teveel rood vlees eet). Qua supplementen zou een vitamine B complex met actieve vitaminen kunnen ondersteunen, probiotica, goede vetzuren (Omega 3) en antioxidanten. Overleg altijd met een arts of therapeut voordat je een breed scala aan supplementen gaat gebruiken.
De relatie tussen Cortisol en Progesteron
Cortisol is een stress hormoon. Een hoog cortisol niveau voor korte tijd kan prettig zijn, omdat het je extra scherp maakt. Een chronisch verhoogd cortisol niveau komt door langdurige stress en kan ervoor zorgen dat je uitgeput raakt. Een chronisch te hoog cortisol niveau wil je dus voorkomen. Er is een verband tussen cortisol en progesteron. Wanneer je cortisol te hoog is, kan het op de progesteron receptor gaan zitten, waardoor er receptorresistentie optreedt en je progesteron niveau daalt. Zoals je hebt gelezen is oestrogeen en progesteron verhouding een nauwkeurige balans. Wanneer door chronische stress je progesteron daalt, wordt de kans op oestrogeen dominantie hoger.
Klachten door hormonale disbalans
Een goede balans tussen progesteron en oestrogeen is erg belangrijk. Symptomen van oestrogeendominantie kunnen op deze manier tot uiting komen:
- Het uitblijven van de menstruatie door een oestrogeen tekort of een extreem laag vetpercentage
- Een pijnlijke menstruatie. Een heftige menstruatie kan komen door o.a. laaggradige ontstekingen of een te laag progesteron niveau
- Overmatig bloedverlies tijdens de menstruatie. Dit kan komen door oestrogeen dominantie. Door de bloeding kan een ijzer tekort ontstaan. Daarom is het bij zeer hevige bloedingen goed zijn om te controleren op het ijzer en ferritine (opgeslagen ijzer) niveau.
Wat is PMS?
PMS (Pre Menstrueel Syndroom) ontstaat in de tweede helft van de cyclus. Het is een combinatie van psychische en lichamelijk klachten met o.a. de volgende symptomen:
- pijnlijke borsten
- een opgeblazen gevoel
- stemmingswisselingen
- gespannenheid
- depressiviteit
Een oorzaak van PMS is teveel stress. Bij een te hoog cortisol niveau kunnen de andere hormonen ook uit balans raken. Zorg voor voldoende rust en dat je niet teveel op je hals haalt waardoor er overmatig stress ontstaat. Dit zorgt er namelijk voor dat je progesteron spiegels dalen, er meer kans is op Oestrogeen dominantie en de klachten die daar bij horen.
Insuline resistentie en Oestrogeen dominantie
Ongeveer 30-40 % van de vrouwen met PCOS hebben ook last van insuline resistentie.
Er is sprake van insulineresistentie als de cellen in je lichaam minder gevoelig zijn geworden voor het hormoon insuline. Als gevolg van deze lage insulinegevoeligheid wordt glucose minder goed in de cellen opgenomen en blijft er te veel bloedsuiker ongebruikt in het bloed zitten. Op de lange termijn kan een te hoge bloedsuikerspiegel zorgen voor problemen met de gezondheid (iets herschrijven). Als je gedurende een lange tijd te hoge cortisol spiegels hebt dan kan dit leiden tot insuline resistentie. Door cortisol stijgt insuline, testosteron en oestrogeen en daalt je progesteron met als mogelijk gevolg oestrogeen dominantie.
Het COMT gen en oestrogeen dominantie
Er kunnen serieuze complicaties ontstaan als er specifieke Oestrogeen metabolieten (slechte oestrogeen) niet goed opgeruimd kunnen worden. Het afbreken van deze metabolieten wordt door het COMT aangestuurd. Zo wordt het schadelijke bijproducten van oestrogeen afbraak (4-OHE1 en 16-OHE1) door het COMT enzym omgezet naar het niet schadelijke 4-MeOE1 & 2-MeOE1. De activiteit van de het COMT enzym is genetisch bepaald. Wanneer het traag werkt is het aan te raden hier rekening mee te houden. Bijvoorbeeld de stress response is dan gevoeliger. Als COMT te traag werkt, kan dit het risico op oestrogeen stapeling verhogen. COMT breekt ook adrenaline af in de prefrontale cortex. Symptomen bij mensen met een traag werkende COMT:
- gevoeliger voor stress
- presteren vaak minder goed onder hoge druk
- kunnen ze wat minder goed tegen cafeïne, omdat cafeïne adrenaline verhoogt
De verhouding tussen oestrogeen (de slechte oestrogenen en goede oestrogenen) is dus erg belangrijk. Via een DNA onderzoek kan de genetische aanleg voor het COMT enzym activiteit in beeld gebracht worden. Ons Nutri-Gene pro DNA onderzoek brengt de snelheid van COMT in beeld. We adviseren altijd om ingewikkelde medische vraagstukken met een specialist te overleggen.
Welke testen zijn er voor oestrogeen dominantie?
De beste test voor oestrogeen dominantie is onze oestrogeen dominantie test.
Deze test meet de verhouding tussen oestrogeen en progesteron. Als het goed is dan de progesteron waarde een stuk hoger dan de oestrogeen waarde. Heb je veel last van stress en gejaagdheid dat kun je aanvullend ook een cortisol test overwegen. Heb je last van overgewicht en bloedsuiker schommelingen (energie dip na het eten) en enorme zoetbehoefte dan kun je ook overwegen een insuline resistentie test te doen. Met deze test inzichten kun jij of een arts of therapeut er samen met je voor zorgen dat je hormonen in balans komen.
Welke hormoontest heb je nodig?
Herken je de klachten die in verband gebracht worden met oestrogeen dominantie? Met de oestrogeen dominantie speekseltest kun je te weten komen of jouw waarde aan de referentie voldoet. Overweeg je een uitgebreidere hormoontest, dan kunnen we je helpen met persoonlijk advies. De uitgebreide keuzehulp helpt je met kiezen! Aan de hand van ongeveer 15 vragen krijg je testadvies op maat.
