In dit artikel lees je:
Wat is acute en chronische diarree?
Diarree kan je dagelijkse leven flink verstoren, of het nu gaat om een plotselinge aanval of langdurige klachten. In dit artikel lees je alles over de verschillen tussen acute en chronische diarree, wat de mogelijke oorzaken zijn en hoe je diarree kunt behandelen of voorkomen. Laten we eerst ingaan op de verschillen tussen acute en chronische diarree:
- Acute diarree is een tijdelijke darmaandoening die meestal wordt veroorzaakt door een infectie, voedselvergiftiging of een reactie op medicatie. Jaarlijks ervaren ongeveer 4,5 miljoen Nederlanders een periode van acute diarree, wat neerkomt op 26% van de bevolking. Van deze groep zoekt slechts een kwart medische hulp. Als je je afvraagt hoe lang diarree normaal gesproken duurt, is het goed om te weten dat acute diarree vanzelf binnen een paar dagen verdwijnt tot maximaal twee weken.
- Chronische diarree daarentegen wordt volgens de NHG-standaard gedefinieerd als diarree die langer dan vier weken aanhoudt en komt naar schatting bij 3-5% van de Nederlandse bevolking voor. Het kan wijzen op een onderliggend gezondheidsprobleem en vereist vaak medische aandacht. Chronische diarree kan aanzienlijke invloed hebben op je kwaliteit van leven. Daarom is het belangrijk om actie te ondernemen.
Ben je benieuwd naar de symptomen en oorzaken van acute en chronische diarree en wat je hieraan kunt doen? Lees dan snel verder! Wil je gelijk aan de slag gaan met een darmtest, start dan met de parasieten XL test. Acute diarree wordt namelijk vaak veroorzaakt door een parasiet en kan chronische diarree worden indien dit niet aangepakt wordt.
Symptomen van diarree

Acute en chronische diarree kunnen zich op verschillende manieren uiten, afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Hoewel de symptomen van acute en chronische diarree soms overlappen, zijn er ook duidelijke verschillen. Hieronder leggen we de overeenkomsten en verschillen uit van de symptomen bij acute en chronische diarree.
Symptomen bij zowel acute als chronische diarree
Klachten die zowel kunnen voorkomen bij acute als chronische diarree zijn:
- Frequente stoelgang: bij iedere vorm van diarree moet je vaker dan normaal naar het toilet, vaak meer dan drie keer per dag.
- Buikpijn, buikkrampen en diarree: veel mensen ervaren naast de diarree ongemak of scherpe pijn in de buik, wat vaak samengaat met buikkrampen. De buikpijn en krampen bij acute diarree zijn vaak scherp en bij chronische diarree zeurend of spastisch.
- Groene diarree: bij acute diarree kan een groenige kleur ontstaan door een versnelde darmpassage, waardoor gal onvoldoende wordt afgebroken. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij infecties of een voedselvergiftiging. Bij chronische diarree kan een dieet rijk aan groene groenten of ijzersupplementen ook leiden tot een groenige kleur.
- Bloed of slijm in de ontlasting: bij acute diarree duidt dit symptoom vaak op een infectie of acute darmontsteking, die medische aandacht vereist. In het geval van chronische diarree kan er bloed in de ontlasting komen vanwege een wondje bij de anus of vanwege aambeien, en slijm bij de ontlasting kan ontstaan vanwege een chronische darmontsteking of een intolerantie. Heb je bloed in je ontlasting, ga dan direct naar je huisarts voor verder onderzoek.
- Verminderde eetlust: zowel bij acute als langdurige diarree kan de eetlust verminderen door voortdurende buikklachten, een opgeblazen gevoel, misselijkheid of een verstoord hongergevoel.
- Ongewenst gewichtsverlies: doordat je voedingsstoffen niet goed opneemt bij diarree, kan het zijn dat je flink afvalt. Bij acute diarree is dit vaak tijdelijk en kom je vaak snel weer het verloren gewicht aan indien de diarree verdwenen is. Ben je vanwege chronische diarree meer dan 5% van je gewicht verloren, neem dan snel contact op met je huisarts voor verder onderzoek.
- Vermoeidheid: zowel acute als chronische diarree kan leiden tot vermoeidheid door verlies van vocht, elektrolyten en voedingsstoffen. Daarnaast kun jij je ook heel moe voelen vanwege de buikklachten.
Symptomen bij acute diarree
Klachten die vooral voorkomen bij acute diarree en minder vaak bij chronische diarree zijn:
- Braken en koorts: deze symptomen wijzen vaak op een infectie en komen vooral voor bij acute diarree en minder vaak voor bij chronische diarree. Neem in dit geval contact op met je huisarts.
- Plotselinge en hevige buikpijn: de pijn in de maag en darmen is scherp en intens en kan samenhangen met een snelle toename van diarree.
- Waterige en frequente ontlasting: de ontlasting is dun en waterig, en je moet vaak meerdere keren per dag naar het toilet. Dit komt vaker voor bij acute diarree dan bij chronische klachten.
Symptomen bij chronische diarree
Symptomen die vooral voorkomen bij chronische diarree en minder vaak bij acute diarree zijn:
- Gele diarree: deze kleur kan wijzen op een probleem van de spijsvertering met het opnemen van vetten, zoals bij galblaas-, alvleesklier- of leverproblemen. Het komt vooral voor bij chronische diarree.
- Opgeblazen gevoel: kan optreden bij beide vormen, maar is vaker langdurig bij chronische diarree. Dit wordt meestal veroorzaakt door een vertraagde spijsvertering, gasophoping of voedselintoleranties.
- Misselijk en diarree: de misselijkheid bij chronische diarree is vaak mild maar langdurig, en kan samenhangen met voedselintoleranties, een opgeblazen gevoel of andere verstoringen in de darmflora.
Wil je weten wat de consistentie en kleur van je ontlasting betekent?
De consistentie en kleur van de ontlasting zijn belangrijke indicatoren voor de gezondheid van je spijsvertering. Bekijk ook onze uitgebreide pagina’s over consistentie van je ontlasting en wat de kleur van je ontlasting betekent.
Meer over de betekenis van de consistentie van je ontlasting >>
Check of de kleur van je ontlasting goed is >>
Let op: heb je naast diarree ook bloed in je ontlasting, ongewenst gewichtsverlies, last van koorts, braken, algehele malaise, ernstig vermoeidheid of uitdrogingsverschijnselen, of houdt de diarree langer dan een paar weken aan, neem dan contact op met je huisarts voor verder onderzoek.
Oorzaken van diarree

Diarree kan door diverse factoren worden veroorzaakt. Hieronder bespreken we de belangrijkste oorzaken van diarree:
1. Voedselgerelateerde oorzaken
- Vette of vezelarme voeding: een dieet met te veel vet of onvoldoende vezels kan bijdragen aan hoe diarree ontstaat en langdurig aanhouden.
- Voedselintoleranties: intoleranties zoals lactose- of glutenintolerantie (coeliakie) kunnen leiden tot langdurige diarree. Voedsel dat rijk is aan vetten of kunstmatige zoetstoffen kan ook een trigger zijn. Vermoed je dat jouw diarree wordt veroorzaakt door bepaalde voeding? Overweeg dan de intolerantie test en krijg inzicht in de oorzaken van jouw diarree symptomen.